ชื่ออื่น ๆ

มะน้อด (เหนือ); ฮากอตาโมง (มลายู-นราธิวาส)

     เดื่อดินชนิดนี้เป็นไม้ต้น สูงได้ถึง ๑๐ ม. เปลือก เรียบ สีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแกมสีดำ กิ่งอ่อนเกลี้ยงหรือ มีขนสั้นนุ่มสีน้ำตาลหรือสีขาวปกคลุม กิ่งแก่เกลี้ยง ทุก ส่วนมียางสีขาวขุ่น
     ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว รูปใบหอก รูปไข่ กลับ หรือรูปขอบขนาน กว้าง ๑-๑๐ ซม. ยาว ๒-๒๙ ซม. ปลายแหลม เรียวแหลม หรือยาวคล้ายหาง โคนรูปลิ่ม หรือมน ขอบเรียบและหยักซี่ฟันตื้น ๆ บริเวณใกล้ปลายใบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ บางครั้งเบี้ยว ด้านบนเกลี้ยง หรือมีขนสั้นแข็งสีน้ำตาลอ่อนหรือสีขาวประปรายตาม เส้นใบ ด้านล่างมีขนสั้นแข็งสีน้ำตาลประปรายตามเส้นใบ เส้นแขนงใบข้างละ ๔-๑๐ เส้น เส้นใบย่อยคล้ายขั้นบันได ก้านใบยาว ๐.๒-๑.๕ ซม. มีขนสั้นแข็งสีน้ำตาลอ่อนหรือ สีขาว หูใบหุ้มยอดอ่อนรูปใบหอก ยาว ๐.๕-๑.๘ ซม. มี ขนแข็งสั้นหรือยาวสีน้ำตาล
     ดอกแยกเพศต่างต้น ช่อดอกคล้ายผลรวมใน โพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบกลมจนถึงทรงรูปไข่กลับ เป็นกระเปาะและมีช่องเปิดที่ปลาย ออกเป็นกระจุกแน่น ตามโคนต้น กว้าง ๑-๒ ซม. ผิวเกลี้ยง มักมีจุดประสีขาว กระจายทั่วไป ก้านช่อยาว ๐.๑-๑.๖ ซม. ใบประดับรูป ลิ่ม ๓ ใบ ยาว ๑-๒ มม. ติดเป็นวงรอบก้านช่อดอก ดอก ขนาดเล็กจำนวนมากอยู่ภายในโพรงฐานช่อดอก กลีบรวม สีขาวถึงสีชมพูอ่อน ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ ๑ เกสร ดอก เพศเมียมีรังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มี ๑ ช่อง มีออวุล ๑ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียติดด้านข้างของรังไข่ เกลี้ยงหรือ มีขนสั้นปกคลุม ยอดเกสรเพศเมียเป็นรูปปากแตร
     ผลแบบผลรวมในโพรงฐานช่อดอก รูปทรงเกือบ กลมจนถึงทรงรูปไข่กลับ กว้าง ๑-๒ ซม. สุกสีส้มแกมสี แดง หรือสีน้ำตาลแกมสีแดงถึงสีแดงสดหรือสีแดงคล้ำ เกลี้ยง ก้านผลรวมยาว ๐.๑-๑.๖ ซม. ผลย่อยแบบผล แห้งเมล็ดล่อน ขนาดเล็ก มีจำนวนมาก
     เดื่อดินชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ในประเทศ ไทยทางภาคเหนือ ภาคตะวันตก และภาคใต้ พบในป่า ดิบชื้นและป่าดิบแล้ง ที่สูงจากระดับทะเลประมาณ ๙๐๐ ม. ออกดอกและเป็นผลเกือบตลอดปี ส่วนใหญ่ออกในช่วง ฤดูฝน ประมาณเดือนกรกฎาคมถึงตุลาคม ในต่างประเทศ พบที่เมียนมา คาบสมุทรมลายู สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และ ปาปัวนิวกินี
     ประโยชน์ ผลสุกกินได้.